Hocalarımızdan Allah razı olsun. Miladî yılbaşı yaklaşırken uyarılarını yapıyorlar. Bu kem âdete iştirak etmenin dinî sakıncalarını ihtar ediyorlar. Diyanet İşleri Başkanlığının da onları şevklendirdiği ortada. Maşaallah. Sa'yleri meşkûr olsun. Hüda ecrini versin. Fakat bu vesileyle, evvelden de üzerine yazdığım bir meseleyi, tekrar arzetmek isterim. O da şudur: Noel, tıpkı gavurların tarif ettiği gibi, bir ruhtur. Kapitalizmle muharref hristiyanlığın yek elden diri tuttuğu 'küresel halet'tir. Bir ruhu ayakta tutansa kendisiyle ilgili emirlerdir. Emirlere hayat verense tekrarı kollanan kanunlardır. Bu kanunların gerçekleşmesine dönük emekler, talepler, niyetler, hatta arzulardır.
Misal: Devletin kanunî bir devamlılıkla süren uygulamaları vardır. Bu uygulamalar millette alışkanlıklar inşa ettiğinden, şartları oluştuğunda, sonuca dönük beklentiler oluşur. "Cumhurreis her sene Ocak'ta Sivas'ı ziyaret eder!" diye bilinse, Ocak ayı yaklaştığında, Sivaslılarda bir telaş görülmeye başlar. Alışkanlıklar insanlarda ikinci bir fıtrata dönüşürler. Ağzına o meş'umun damlasını koymamış mübarek için içkinin kokusunu almak kusmaya sebep iken, müptelası olan nasipsize rayihasına(!) erişmek bir saadettir. Yani, sahip oldukları alışkanlıklar, bu alışkanlıkların gerisinde de kanunlaşmış itikatlar, aynı nesneye dönük farklı duygu/algı dünyalarını eser vermiştir.
Öyleyse ruha karşı mücadele de beslendiği kanunlar, alışkanlıklar veya beklentiler dünyasına ilişmekle mümkün olabilir. Bağımlılık tedavisinde tiryakinin ilk aşılmaya çalışılan yönü serbestisidir. Yaşamaya alıştığı şekli değiştirebilirseniz, disipline ederseniz, bağımlı da bir irade geliştirmeye başlar. Karşı koyabilmeyi öğrenir. Önceki ruh geriler. Yeni bir halet yetişir. (Bu nazarla bakınca Ramazan müslümanlar için ne büyük nimettir.) Yani mücadele sözden ziyade fiille yapılmalıdır. Eğer fiille karşı konulursa alışkanlıklar değişmeye başlar. Nasihatin en tesirlisi de yine fiille olur. Hülasa: Bir ruhu öldürüp yerine yenisini geçirebilmeniz için eskisinin alışkanlıklarını törpülemeniz icap eder. Yoksa o beklentiler birer çağrışım olarak, tıpkı Sâmirî'nin İsrailoğullarını buzağı heykeline taptırmasındaki gibi, dünyalarına geri döndürürler. Eski ruhları diriltirler. Cansuyu verirler. Bakarı kestiğinizdeyse toplumunuz için yeni bir dünya inşa olunur. Bediüzzaman, 20. Söz'de, mezkûr kıssayı hikmet saçlarından yakalar:
"Mısır kıt'ası, kumistan olan Sahrâ-yı Kebirin bir parçası olduğundan, Nil-i mübarekin feyziyle gayet mahsuldar bir tarla hükmüne geçtiğinden, o cehennem-nümun sahrâ komşuluğunda şöyle cennet-misal bir mevki-i mübarekin bulunması, felâhat ve ziraati, ahalisinde pek mergup bir surete getirmiş ve o sekenenin seciyesine öyle tesbit etmiş ki, ziraati kudsiye ve vasıta-i ziraat olan bakarı ve sevri mukaddes, belki mâbud derecesine çıkarmış. Hattâ, o zamandaki Mısır milleti, sevre, bakara, ibadet etmek derecesinde bir kudsiyet vermişler. İşte, o zamanda Benî İsrail dahi o kıt'ada neş'et ediyordu; ve o terbiyeden bir hisse aldıkları, 'icl' meselesinden anlaşılıyor. İşte, Kur'ân-ı Hakîm, Hazret-i Mûsâ aleyhisselâmın risaletiyle, o milletin seciyelerine girmiş ve istidatlarına işlemiş olan o bakarperestlik mefkûresini kesip öldürdüğünü, bir bakarın zebhiyle ifham ediyor. İşte şu hadise-i cüz'iye ile bir düstur-u küllîyi, her vakit, hem herkese gayet lüzumlu bir ders-i hikmet olduğunu, ulvî bir i'câz ile beyan eder."
(Bu alıntıya bir haşiye: Mesmuatıma göre, Hindistanlı müslümanlar, bir hindu yeni müslüman olduğunda kurban konusundaki tutumuna dikkat ederlermiş. Eğer tereddüt etmeden ineğin boynuna bıçağı vurabiliyorsa imanında samimiyetine kail olurlarmış. Yok, eğer kurban emrinden kaçıyorsa, kaytarıyorsa, eski itikadının kem izlerini koruduğuna hamlederlermiş. İşte Musa aleyhisselamın kıssasından bugüne uzanan bir ibret dersi daha.)
Halbuki, ne acıdır, bizde noele karşı mücadele hiçbir fiilî tekzibe dayanmıyor. Şu millet-i İslamiyedeki, ta cumhuriyetin başındaki inkılaplara kadar uzanan, alışkanlık değişimine karşı ciddi bir mücadele verilmiyor. Ya? Sadece sonuçlara karşı koymamız öğütleniyor. Sonuçlara götüren süreçlerin boynuna bıçak indirilmiyor. Süreçler boğazlanmadığı için de ahaliyi sonuçlarına doğru sürüklemeye devam ediyorlar. Bütün bir sene gün gün sayılarak 31 Aralık bekleniyor. Reklamlar noel diyor. AVM'ler noel diyor. Firmalar noel diyor. Okullar noel diyor. Meydanlar noel diyor. Televizyonlar noel diyor. Belediyeler noel diyor. Hatta, yanlış anlaşılmasın, Diyanet'in takvimi bile noel diyor. Elbette 'noel' kelimesini kullanmıyor. Ancak o da 31 Aralık yaklaştığında matbaa sürecine giriyor. Ve yılbaşına kadar hepten satılması ümidiyle camilerdeki yerini alıyor. Duyuruları yapılıyor. Yani, her ne kadar noel kutlanmasının karşısında olsa da, Diyanet'in takvimi için girdiği çaba da o ruhu besleyen bir yan emeğe dönüşüyor.
Evet. Kanaatimde sabitim. Noel ruhunun ciğeri 'küresel emekle oluşturulan alışkanlıklar dünyası'ndan nefes almaktadır. Bu dünyanın çok detayı vardır. Sinema bir detayıdır. Yılbaşına angaje indirimler bir detayıdır. Fakat takvimler en önemli detayıdır. Her kim 31 Aralık'a yeni sezon gibi hazırlanmaktadır. O da aslında bir yönüyle bu ruhu beslemektedir. Kutlamaya hazırlanmasa da hazırlamaktadır. Bir düşünelim lütfen: Aleyhissalatuvesselam Efendimiz'le inşa edildiği dönemde, neredeyse her cahiliye âdetinin yerine, yeni bir uygulama ihdas etmiştir İslam. Şeriat bu yönüyle hiçbir detayı ıskalamamıştır. Bunun rıza-i ilahîye bakan yönü yanında mü'minlerin muhtaç olduğu 'yeni alışkanlıklar dünyasına' bakan ciheti de bulunmaktadır. Yani İslam kimliği, müslüman toplumlarında, bu yeni alışkanlıklar dünyasına dayanarak ayakta durmuştur. Bizim İslam ruhumuzu/itikadımızı besleyen İslamî alışkanlıklarımızdır. Bunlardan birisi de elbette takvimimizdir. Kendi yılbaşımız olan mübarek 1 Muharrem'imizdir.
Acaba Diyanet İşlerimizin hamiyetli hocaları, Hicrî takvimden Miladî takvime geçişimizle başlayan alışkanlık değişimine, en azından imkanlarıyla, karşı koymayı denemezler midir? Bir teklif olarak dillendirmek istiyorum bunu. Çünkü müslümanların noel kutlamasını engellemenin bir yolunun da 'bütün bir sene yılbaşını bekler halette bulunmamak' olduğunu düşünüyorum. Biz kendi yıldönümümüzü beklemeliyiz. O halde belki Diyanetimiz de takvimlerini, miladî sistemi kaldırmak mümkün olmasa da, 1 Muharrem dönemine doğru basıp satışa sunmalı. "Satar mı, satmaz mı?" hesaplarına girmemeli. Hatta takvim yapraklarında, İslamiyet hakkı için, Hicrî tarihi de Miladîsi kadar vurgulamalı. Tasarımda öne çekmeli. Mümkünse ondan da öne çekmeli hatta. İnşaallah. Bunları hiç küçük görmeyelim kardeşlerim. Ruh bu küçük alışkanlıklar üzerinde yükseliyor. O alışkanlıkların tekrar eden emirleriyle kanunlar teşekkül ediyor. Onlara göre duygulanıyoruz. Onlara göre heyecanlanıyoruz. Takvim sezonu geldiğinde bir cami hocası da, benzetmek gibi olmasın ama, tıpkı bir AVM satıcısı gibi hazırlanıyor. Halbuki bu garabeti gidermek fiilî bir tekzibe cesaret edebilmekte. Fiilen tekzib yardıma yetişmedikçe nasihat zayıf kalacaktır.
