Modern özgürlük bir sınır ihlalidir. Her hamlesi bir sınırsızlık iddiasıdır. Herşeye karşı özgür olmak isteyen hiçbirşeyle kayıtlanmadığını düşünür. Evet. Ahirzamanda hürriyeti fazlaca tartışmamızın 'artan kayıtsızlığımız'la ilgisi var. Makine çağının çocukları artık eskisi kadar mahluk olmadıklarını sanrılıyorlar. Allah'a karşı özgür olunabilir mi peki? Onlara göre olunabilir. Çünkü Rablığın sınırlandırıcılığı da ıskartaya çıkarıldı içlerinde. Hatırlayalım mı: Niçe "Tanrı öldü!" ifadesini nasıl devam ettirmişti? "Onu biz öldürdük." Demek kastettiği hakikati değil tasavvuruydu. Tasavvurun ölümüne bir inkârcık yeter.
Şimdi birtek kendileri var. Kendilerinin Rabbi kendileri. Herkes Rab olunca mahlukiyetten doğan kardeşlik hukuku bozuldu. Rakipleşildi. Hepsini yaratan hepsi adına hidayet göstermiyor. Hukuku onlar yazarlar. Cezaları onlar verirler. Kararlar onlardan sorulur. Seçimler onların işidir. Anlaşamazlarsa savaşırlar. Savaşamazlarsa anlaşırlar. Bu kadar söz sahibi olduktan sonra da artık vites düşürülmez. Gidilebildiği yere kadar gitmelidir hükümranlık. Eh, biliyorsun, dünya da imtihan yeridir. Bize bir "Başardık galiba ha!" dedirtecek mühlet bağışlanır. Boğuşanlardan herbiri dişini hasmının şahdamarına geçirmesine az kaldığıyla avunur. Öyledir: Firavunlar da atlarını tıpkı Musa aleyhisselam gibi denize sürerler. Kendileri için yol kalmadığını durunca anlarlar.
Ayetin verdiği haber halimizdir: Allah'ı unutanlara Allah da kendilerini unutturur. Mahluk olduklarını unuturlar onlar. 'Sadece insan' olduklarını hatırlamazlar. Hatalarını görmezden gelirler. İtiraf etmezler. Bu yüzden tedavileri de aynı yerden başlamalıdır. Nedir? Mahluk tekrar mahluk olmak için 'aczini' bilmelidir. İnsan tekrar insan olabilmek için 'fakrını' görmelidir. Yani derim ki arkadaşım: Ahirzamanda irşad 'insanı tekrar insan haline getirmeden' başlayamaz. İnsan tekrar insan olmadığı sürece rendeçlenemez. Çünkü: 1) Kayıt sahibi olmayan kusur sahibi olmaz. 2) Kayıt sahibi olmayan endişe sahibi olmaz. 3) Kayıt sahibi olmayan özgürlük iddiasından vazgeçmez. Halbuki biz İslam'la düpedüz bu tarz hürriyetten vazgeçmeyi tembihliyoruz. Kendini kartal sanan tavuğa "Uçurumdan atlama!" demek kolay mı?
Belki biraz da bu hikmetle, Bediüzzaman Hazretleri, eserleri içinde acz-fakr bilincine tekrar tekrar vurgu yapıyor. Bununla 'insan olan insana' sadece 'insan' olduğunu hatırlatıyor. Yarasını bilmeyen devasını bilmiyor çünkü. Hastalığını kabullenmeyene şifa sunulamıyor. Hatta diyebilirim ki arkadaşım: Marifetullaha, yani Allah'ı tanımamıza, dair her bilginin de insanda yaptığı böyle bir iş var. Marifetullah sadra şifadır. Niçin? Çünkü sonsuzun hakikatini öğrendikçe, insan, kayıtlarını da öğrenir. Olanı öğrenmekle olmadığını öğrenir. Sonsuzluğun aslı Allah gibi birşeyse ve Allah'ın sonsuzluğu böyle birşeyse, o halde, bendeki bu tarz iddialar düpedüz evcilik oyunudur. Düzelteyim: Rabcilik oyunudur. Hâşâ. Allah benim gibi birşey olamaz. Benim gibi birşeyden Allah çıkamaz. Ancak Allah 'Allah' olur. Allahlık ancak Allah'a yakışır. Sonsuzun tekilliği kabul edildikten, yani tevhide iman edildikten, sonra da geriye "Kimimiz/nice sınırlıdır?" sualini cevaplamak kalır.
Bu soruyu sorabilecek kıvama gelmemiş insanın irşadı güçtür. Kartallıktan vazgeçmemiş tavuk uçurumlardan sakınamaz. Ayağını gereğince dikkatli atamaz. Düşebileceğine ikna edilemez. İşte acz-fakr öğretisi bize 'düşebileceğimizi' hatırlatıyor. Düşüncemizi düşlerden kurtarıyor. Nasıl yapıyor bunu peki? Kendimizi Samediyet aynasında seyrettirerek. Allah olana herşeyin muhtaç olduğu, fakat Onun Allahlığı gereği hiçbirşeye muhtaç olmaması gerektiği gerçeğiyle bizi yüzleştiren Samediyet, karşısına devasa iddialarla gelenleri cüceleştirmekte, cüceliğinin bilinciyle gelenleri ise devasa umutlara sahip kılmaktadır. Hamdolsun. İnsan Allah olamıyorsa da Allah'tan umutlanabilir. Umut, yalnızca fakirin ekmeği değil, mesleğidir. Öyle ya: Sultan'ın karşısına güçsüzlükle-ihtiyaçlılıkla gelmeyen insan Ondan hangi bahşı umut eder? Hatta Sultan'ın 'sultan' olduğunu farkedebilir mi? Müstağninin Sultan'ı olur mu? Alâk sûresi istiğnanın bizi azgınlaştırdığını hatırlatıyor.
Kendimizden umudu kesmedikçe Allah'tan umut edemeyiz. Acz-fakr bilinci bize 'kendimizden umudu kesmemizi' emrediyor. Kesilen umudun kendisi değil, yönü, adresi. Boynu kesilen yüklendiğimiz sahte-haksız rububiyet. Yani 'rablık.' Evet. Rabbü'l-Âlemîn olamayanın Rab de olamayacağı, cümle sanrılarımızın 'âlemler' çapına yetişmeyeceği, açıktır. Yukarıdan aşağıya bu uyanış en küçük daireye kadar sürerse âdem kıvama erer. Yapamadıklarını göre göre ancak sahte rububiyetlerden soyunulur. Yaratılanları göre göreyse Rabbü'l-Âlemîn imanına uzanılır.
Arkadaşım çok uzattık. Asıl diyeceğimiz de geri bıraktık. Bir 'hülasa' ile olsun dokunalım: Neden hür olamıyoruz? Ahirzamanın her sınavda çıkan sorusu budur. Müslüman olduğumuzdan mı? Hayır. İslam özgürlüğü yasaklamıyor. Yasakladığı Allah gibi 'özgür' olmaya çabalamak. (Tırnak içinde anmamı uygunsuzluğunu bilmeme bağlayın.) Elhamdülillah. Allah'ın dilediğini eyleyeceğini Kur'an pekçok kereler haber veriyor. Zaten kudreti sonsuz. İradesi sonsuz. İlmi sonsuz. Samediyet sahibi. Mülk tamamen Onun. Tasarruf yetkisi Onda. Dilediğini eylemesine kayıt koyabilecek bir kuvvet yok ki. Hakkın hakkıdır bu durum. Peki sen böyle misin?
O halde senin arayacağın hürriyet ilaha yakışır bir hürriyet değil. Kendine yakışır bir hürriyet. Mahluka yakışır bir hürriyet. İnsana yakışır bir hürriyet. Onun özü de ihlastır. Sen ancak ibadetlerini Allah'ın rızasına münhasır kılmakla özgür olursun. Rızkını sadece Ondan beklemekle özgür olursun. Hukukunu şeriatında aramakla özgür olursun. Rabbin elverdiğince olur hürriyetin. Abdullahlıktan başkası olamaz. Olursa bela olur. Her yeni gün cefa olur. Fakat modern (me)deniyet öyle birşey ki herkesi birer ilahçık yapmış. Herkes ilahlığa yakışır bir özgürlüğün peşinde. Kavgaları yeri-göğü altüst ediyor. Savaşlar, yıkımlar, karmaşalar birbirini kovalıyor. Kur'an-ı Hakîm zaten haber vermişti: Allah'tan başka ilah olsaydı yerin-göğün düzeni kalmazdı demişti. Baksana sahtenin sahtesi putlar bile nelere sebep oluyor.
