Bu gürültüyü biz istedik

Korkmayalım. Üzerimize üzerimize gidelim. Yaralarımızı deşelim. Tekrar be tekrar duvarlarımıza çarpalım. Kanatalım. Rahatlayalım. Aynı cansıkıcı cümleleri yazalım. Mutsuz da olalım. Fakat kendimize numara yapmayalım. En çok buradan kaybediyoruz. İnsan bir kere kendisine numara yapmaya başladı mı arkasını toplamak zor oluyor. Çünkü yalanın en zor farkedileni o. Neden böyle? 'Olmak istediğin şeyi' veya 'olman istenen şeyi' olduğun şey gibi görüyorsun. Arzuladığın hakikatinmiş gibi dile geliyor. Ne acı bir gönül aldatmacası. Arzuyla hakikat aynı giysiye büründü mü ikisini ayırmak zordur. Adım adım kendinle aran açılır ama sen bunu bilmezsin. Hakikatinden başka birşey olursun.

Geri de dönemezsin. Dönecek zaman kalmaz çünkü. Hem senin ayaklarında yolu tekrar alacak güç kalmaz. Ağır ağır olursun. Sızısı da yavaş yavaş birikir. Turist Ömer'in dediği gibi: "Vicdan azabı gibi peşimdesin." Küçük bir cansıkıntısı hayatının fon müziğidir. Her an hafiften çınlar ama gürlemek için boşluklarını arar. Yalnızlığını kollar. Bozuk bir musluktan ağlayan damlaların sesi gibi. Gece olup tüm sesler kesildiğinde onun gökgürültüsü işitilir.

Duymamak için iltifatlarla meşgul olursun. Daha çok gürültü istersin daha çok. Daha çok yetmeyince de daha daha çok. Kibir buradan doğar. Kibir aslının çağrısını duymamak için meşgul olmak istediğin gürültüdür. Muhtaçsın bu gürültüye. Arzularsın bu gürültüyü. 'Mış gibi' yaptığında gelen iltifatlarla. Arttığını görürsün. Daha çok 'mış gibi' yaparsın. Ne de olsa harekettir.

Hareket de bir sarhoşluktur. Dikkati azaltır. Gürültü de bir sağırlaşmadır. Seslerdeki mesajı şiddetiyle yokeder. İnsanlar sever de belki bu 'mış gibi' halini. Daha da kötüleştirir bu durumu. Boğulursun. En kötüsü: Arzuladığın şey içinde boğulursun. İnsan boğulmayı kendisi arzuladı mı onu kurtarmak güçleşir. İntiharından haberi olmayanı kurtarmak daha zor değil midir?

Kendi içindeki tekinsizlik insanı dışındaki şahitleri arttırmaya zorlar. Kişi içine doğru düşüyorsa dışına daha fazla tutunur. Eğer yalancı olmadığınıza kendiniz inanmıyorsanız daha çok şahit istersiniz doğruluğunuzu savunacak. Güzelliğinize inancınız zayıfsa daha sık güzel bulunmak iyi gelir. Bir de şu açıdan düşün: Tesettür güzelin özgüvenidir. Örtmekle değişmeyecek olana güveniştir o. Mürşidimin "Cesaretin menbaı imandır!" derken dayandığı hakikat de belki budur.

Eğer yeterince inansaydın cesaretle de savunurdun. Hatta onu savunmak 'savunmak' gibi de gelmezdi. Savunmadan savunurdun. Doğal birşey olurdu. 'Olması gereken şey' olurdu. Tıpkı dünyanın yuvarlak olduğunu söylemek gibi olurdu. Tıpkı yerçekiminin varlığını konuşmak gibi. Aksini söylemenin imkansızlığı, senin bu imkansızlığa duyduğun inanç, inandığını ifade ederken doğallığa dönüşürdü. İspatta abartıya kaçmazdın. Fellik fellik delil aramazdın. Sözü çoğaltmazdın. Doğallıktan gelen bir cesaret bulurdun. Saçların öyle güzeldi ki mesela açmanı gerektirmezdi. Her vakit ispatı gerekmezdi.

Yazmaya yeni başladığın zamanlarda 'yazabildiğini' duymaya çok ihtiyacın vardı. O yüzden aradın başkalarının ilgisini bu kadar. Bu kadar çok göze 'görsün' diye bakman içindeki zayıflıktandı. Zaman geçti. Zamanla geçti. Zayıflıklar (en azından bir konuda) azaldı. Önemsememek karizmatiktir. Aldırmazlık içinde bir kuvvet var. Aldırmazlık içinde aylak olmadığını gösterir. Aldırmamaya başladıysan denizin karar buluyor demektir. Bunu şimdi hissediyorsun.

Deniz karar buluyor. Ancak bu sefer de kendini motive etmekte zorlanıyorsun. Önceden iltifatların ardında saklı olan menfaatin bir motivasyon aracıydı. Gürültüyü arttırmakla mutlu oluyordun. Nihayetinde bir varlık artımıydı. Elinde değildi ama umuttu. Onlardan vazgeçmeyi bir derece öğrendin. Kafan duvarlara çarpa çarpa öğrendin. İsteye isteye ama verilmeye verilmeye öğrendin. Sevmeye de başladın. Fakat şimdi seni kim heyecanlı kılacak?

Arzu ettiğimizin hakikat olmadığını kabullenmemizin bedeli arzularımızın elimizden alınması. Nefis umduğu menfaatin gelmeyeceği yere motive olamıyor. Bu bizi durgunlaştırıyor. Tutuşumuz zayıflıyor. Tutunuşumuz azalıyor. Hayatın boşlukları daha görülür oluyor. Hareket ederken bu kadar görmezdik. Hızla hareket eden süratinden gelen bir yükselişle boşlukları aşabilir. Şimdi yavaşladık. Ayaklarımızın altında daha çok risk var.

Hayatımızı adadığımız dünyevî şeyler o kadar önemsiz gelmeye başladı ki bu sefer de yüzeyde yeterince kalamamaktan korkuyoruz. Arkadaşım, bu sözüme hakver, şu boğulma korkusu baştan gitmiyor. Sadece deniz değişiyor. Leyla'nın gözlerinden kaçıp Mevla'ya sığınıyorsun. O da bir deniz ki sonsuz. Ona dalıyorsun. Boğulmaya korktuğumuz denizlerden kaçmak için boğulmayı seveceğimiz denizler arıyoruz. Kalmayı katlanılır kılacak nedir? Yüzeyde kalmayı nasıl başaracağız? Bunun da cevabını bulacağız elbet. Kalmaya değer birşeyler ortaya çıkacak. Eğer severek kalamazsak inadına kalacağız. İnad da en az menfaat kadar bizi hayata bağlayacak. Bir yolunu bulacağız.

Güya Allah'ı takdis ederken...7: Allah'ın hikmetine sınır çizmek

Mustafa İslamoğlu'nun Kur'an'daki sayısal mesajlarla ilgili ikircikli bir dili var. Şöyle anlatayım: Kendisinin hem tefsir derslerini hem esma derslerini kısmen izlemiş birisi olarak biliyorum ki; İslamoğlu, aslında Kur'an'daki sayısallığı işine geldiğinde seviyor, reddetmiyor. Mesela anlatacağı bir ayette geçen kıymetli bulduğu bir kelimeyi veya aktaracağı esmayı, Kur'an'ın her yerinde sayıp o sayılardan bir tesbit çıkarmayı seviyor. el-Ehad ismini anlattığı esma dersini hatırlıyorum mesela. Yanlış anımsamıyorsam 43 kere farklı bağlamda, bir kere de Allah'a nisbetle 'Ehad' kelimesinin kullanıldığını, bunu da Ehad'ın manası bağlamında çok manidar bulduğunu o dersinde anlatıyordu. Bunun dışında, neredeyse her dersinde Kur'an'da geçen bir kelimenin nerelerde, kaç kere geçtiği üzerinden yapılan çıkarımlar var. Yani ebced/cifiri hurafe olarak gören İslamoğlu, Kur'an'daki elfaz-ı mübarekenin tekrar sayısını ise, aksine, gayet hikmetli buluyor diyebiliriz. Kendi beyanları da bu sözümüzü doğrular.

Bunu yanlış bulmuyorum. Yanlış anlaşılmasın. Kamer sûresinde geçtiği şekilde, Cenab-ı Hakkın 'herşeyi bir ölçü ile yarattığını/indirdiğini' biliyorum ve buna iman ediyorum. Bu yüzden, elbette Kur'an'daki kelimelerin tekrar sayısını da önemsiyorum. Hatta mushaftaki sûresi sayısının, o sûredeki ayet sayısının, o ayetteki kelime sayısının, o kelimelerdeki harf sayısının da hikmetli olduğunu düşünüyorum. Kainatına bakıyorum çünkü, orada hikmetsiz hiçbirşey yok. Zerrelerden tut yıldızlara kadar her yarattığında bir hikmet var Allah'ın. Hepsini saran bir ölçülülük hakikati var. Elbette böylesine kuşatıcı bir hikmet ve o hikmet sahibi, bana şunu düşündürüyor ve yazdırıyor:

Kainat böyle lebaleb hikmet ile doluysa, Allah'ın vahyindeki hiçbirşey de hikmetsiz olamaz. Yaptığı herşeyi hikmetle yapmak Allah'ın şanındandır. Bu, kainat kitabında da böyledir, Kur'an kitabında da. Kainatta zerrelere varıncaya kadar böyledir, Kur'an'da harflere varıncaya kadar.

Mesela Niyazi Beki Hocanın bir çalışması var Kur'an'daki bazı hikmetli tekrarlara dair: Şeytan ve melek kelimelerini 88'er kez geçiyor Kur'an'da. Ahiret ve dünya kelimesi de yine eşit miktarda 115'er kez. Soğuk ve sıcak kelimeleri de 6'ar kez geçiyor. İyiler kelimesi, kötüler kelimesinin tam iki misli sayıda; iyiler 6, kötüler 3 kez geçiyor. Kur'an'da cennet kelimesi 78, cehennem kelimesi ise 77 kez geçmekte. Resul kelimesi ise 513 kez geçiyor; fakat ne tevafuktur, Kur'an'da ismi geçen Resullerin isimlerinin tekrar sayısının toplamı da 513. İçki ve sarhoşluk kelimeleri de yine eşit sayıda 6'şar kez geçiyor Kur'an'da. Zekat ve bereket kelimelerinin geçiş sayısı da yine eşit, 32'kez... Daha neler neler. İlgili çalışmasında Niyazi Beki Hoca ayet ayet bu kelimelerin geçtiği yerleri de belirtmiş, Allah razı olsun. Yani görüyorsunuz ya, bu açıdan bakınca reddedilmeyecek bir ölçülülük/matematiksel uyum var Kur'an'da.

Şimdi ilginç birşey; kelimeler bazında bu matematikselliği kullanan, derslerinde anlatan ve mutlulukla oradan çıkarımlar yapan İslamoğlu, oradan harflere geçildiğinde bu tür çıkarımları topyekun reddediyor. Ve diyor ki: "Başta ebced/cifir olmak üzere harf ve rakamlar üzerinden Kur'an'ı konuşturmak, kitaba uymak değil, kitabına uydurmakla neticelenen bir hurafe ve tahrif yöntemidir." Tabii insan sormadan edemiyor: Allah'ın hikmet musluğunun vanası senin elinde mi İslamoğlu? Nasıl kelimelere kadar indiğini kabul ettiğin ve kullandığın halde iş harflere geldi mi vanayı kapatıp "Burada böyle birşey yok!" diyebiliyorsun? Allah'ın kudreti sûrelere, ayetlere, kelimelere o kadar sır yükledikten sonra; senin eşsiz aklınca, sıra harflere gelince gücü biter mi? Oradan ileriye hikmet gitmez mi?

Ben bu yüzden bu insanların yaptıklarına 'Allah'ı takdis sûretinde sınırlandırmak' diyorum işte. Bakınız, Kamer sûresi beyanınca ölçülülüğü reddemeyecek, reddetse zaten bu dinde kalamayacak olan İslamoğlu; nasıl da keyfine göre ve aklına sığmayınca harflerden ve onlarla yapılacak rakamsal bir çıkarımdan sapkınlık suçlaması üretiyor. Ne güzel meslek bu böyle! Allah'ın esmasının ve onların tecelliyatının sınır çizgileri de zat-ı mübarekin elinde demek. Sen hem öyle, hem böyle yaparsın da sana kolundan tutup; "Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu?" demezler mi be hoca? Gerçi ne diyeceksin? "Allah herşeyi bilmez!" diyen Bayındır'ı "Abdülaziz Hocayı çakalların önüne atmayın, o değerli bir ilim adamıdır" diye koruyan sen değil miydin? Al bir sınırlamacıyı vur ötekine. O ilmine sınır koyar, sen hikmetine. Geçinir gidersiniz böyle.