Mürtedin derdi modernistleri niye gerdi?

"Kim iman ettikten sonra Allah'ı inkâr ederse, kalbi iman ile dolu olduğu halde (inkâra) zorlanan başka, fakat kim kalbini kâfirliğe açarsa, işte Allah'ın gazabı bunlaradır; onlar için büyük bir azap vardır." (Nahl sûresi, 106)

Birileri kırmızı ışıkta duran arabaları soyuyor diye kırmızı ışıkta durmak suçun kaynağı olabilir mi? Veya bazı askerler kuşları avlıyor diye askerlere silah dağıtmak? Veyahut bazıları onunla elini yakıyor diye ateş yakmayı yanlış bulmak? Haydi, hepsini geçtim, Mustafa Akyol'un 'mürtedin katli' meselesiyle IŞİD arasında kurduğu bağda şunu ilmî bulup saygı duyabilmemiz mümkün mü: İslam'a bir anomali üzerinden teşhis konmaya çalışılıyor. Halbuki böylesi tesbitlerin ilmî olması (en azından) genel-geçerlikten beslenmeleriyle mümkündür. Meseleyi zihninize yaklaştırmak için çirkin bir örnek vereceğim:

Radyoaktif etkiye maruz kalmış bir anneden genetik anlamda çok kusurlu bir bebeğin dünyaya geldiğini düşünün. Bedeninin birçok detayında insan biyolojisinde hiç rastlanmayan anormallikler var. Ve bir grup biyolog, o bebeğin karşısına geçip, insan biyolojisine dair genel-geçer tesbitler yapmaya başlıyorlar. Sözgelimi: Bu bebeğin üç ayağı ve üç gözü var diyelim. Biyologlarımız pipolarını tüttürdükten sonra diyorlar ki: "İnsan üç ayaklı ve üç gözlü bir varlıktır." Bu çıkarımın ne kadar akıldan uzak olduğu anlaşılır.

İlmî olan; genel tesbitler için böyle 'garip' fertlerin değil, 'galip' olanların kullanılmasıdır. İnsanî annelerden doğan bebekler, iki ayaklıların garip karşılanacağı kadar üç ayaklı doğuyorsa, o zaman denilebilir ki: "Evet, insan üç ayaklı bir varlıktır." Yok, galip olan iki ayaklı bebeklerse ve üç ayaklılar nadirattan sayılacak kadar seyrekse, denilir ki: "İnsan iki ayaklı bir varlıktır." Bunun böyle olacağı ilim denilen şeyin kapısını henüz açmış birisinin dahi rahatlıkla bileceği birşeydir. Analizler istisnalardan değil ekserlerden yapılır.

Ancak bugün IŞİD üzerinden ehl-i sünnet ve'l-cemaate yüklenmeye çalışanlar, özellikle modernistler, hiç de böyle davranmıyorlar. IŞİD'in her sapkınlığında mal bulmuş mağribî gibi coşkuyla analizlere başlıyorlar. Bu analizler hastalık teşhisi gibi de olmuyor. Bilakis, hastalığa bakıp, sağlıklı bünyeye dair hüküm veriyorlar. Ehl-i sünnet ve'l-cemaatin pir u pak cadde-i kübrasını, medeniyetler haritası gibi tarihçesini, insanlığı taçlandırır ve insaniyet-i kübra olan İslamiyete yakışır hizmetlerini/duruşlarını görmezden geliyorlar. Başlıyorlar 'üç ayaklar' uydurmaya. Nitekim, Akyol'un 'mürtedin katli' meselesi üzerinden getirdiği eleştiri de tam bir 'üç ayak' vakıasıydı.

Diyeceğim şey, Ebubekir Sifil Hoca'nın, özellikle Akaid Bilinci Dersleri'nde dikkat çektiği birşeydir: Ehl-i sünnet ve'l-cemaat kişi bazında küfür tayininden mümkün olduğunca sakınır. Ancak itikadî veya fiilî alanda küfürün tayin ve izahını titizlikle yapar. Hatta yeni dalaletler ortaya çıktıkça bu izahlar gelişir, güncellenir, çoğalır. (Bu büyük oranda kelam ilminin konusudur.) Bunu da yapmaya mecburdur. Çünkü başka türlü istikameti/selameti net bir şekilde ortaya koyamaz. Yani 'aslında ne olduğunu' ifade edemez. Aslında ne olduğunu öğrenmek isteyenlere kendi yolunu gösteremez.

Şuna mantığını yitirmemiş herkes hak verir ki: Bir yolun veya alanın tarifi ancak sınırlarının ve dışarısının tarifiyle kemal bulur. Arabalara 'kullanacakları yola kaldırımların dahil olmadığını' söylemek trafiğin istikametinin gereğidir. Yine yolculara, yol ayrımına geldikleri her noktada, 'hangi yolun nereye gittiğini' söyleyecek tabelalarla yardım etmek 'yolculuğun istikametinin' şartıdır. İşte, İslam âlimleri de, yolların çatallandığı her noktada, sırat-ı müstakime gitmeyen yolu tarif etmek zorundadırlar. Zira herşey zıddıyla bilinir.

Demek ki; tekfir meselesi, değil sadece İslam'ın, insanlığı belli bir 'idea' çerçevesinde götürmek isteyen her inanışın veya ideolojinin lazımıdır. İslam, hak din kendisi olduğu için, dışındaki alanı 'bâtıl' ve 'küfür' çerçevesinde tarif eder. (İdeolojiler ise hainleriyle uğraşırlar. Hristiyanlar ise aforoz ederler.) Yakın geçmişi azıcık hatırlayanlar tarafların birbirlerini davaya ihanetle suçladığı birçok ideolojik tartışmaya şahit olmuşlardır. Reklamcılık yapan 'kapitalizm uşağı' eski solcuların hainlikle suçlandıklarını hangimiz okumadık veya duymadık? Benzeri tartışmaların her yerde yaşandığını kim bilmiyor? Hatta bu tartışmaların tarafları da bazen birbirleriyle kanlı-bıçaklı oluyor ve hainlerini infaz ediyorlar. Neyse, uzatmayayım, hepsinin zulmü kendisine...

Benim dikkatinizi çekmeye çalıştığım hakikat ise şu: Bediüzzaman'ın Sünuhat isimli eserinde ifade ettiği gibi; musavvibe mesleğinde giden ehl-i sünnet ve'l-cemaatin cadde-i kübrası 'atmaya' değil 'tutmaya' çalışır. 'İtmeye' değil 'çekmeye' gayret eder. Bu nedenle kişi üzerinden küfür tayininden mümkün mertebe kaçınır. Mürted meselesi küfr-ü inadî ile ilgili bir meseledir bu nedenle. Bu noktada, hristiyanlığın veya ideolojilerin meseleyi kişilere hapsetmesine ve tekfir müessesini kişiler üzerinden çalıştırmasına bedel, İslam, meseleyi kişilerden uzaklaştırarak mümkün mertebe 'tanımlar' ve 'tarifler' üzerinden ortaya koymaya gayret eder. İman ve Küfür Muvazeneleri diye eseri bulunan Bediüzzaman'ın şu sözleri meseleyi izah sadedinde yeterli değil midir?

"Halbuki Said'i bilenler bilirler ki, mümkün olduğu kadar tekfirden çekinir. Hattâ sarih küfrü bir adamdan görse de, yine te'vile çalışır, onu tekfir etmez. Her vakit hüsn-ü zanla hareket ettiği halde ona bu ittihamı yapan, elbette kendisi o ittiham ile tam müttehemdir."

İslam tarihi bu nedenle bid'at fırkaların katledildiği bir tarih değil, aksine, bid'at fırkaların bile fikirlerini eserleştirip ortaya koyabildiği bir tarihtir. Müşebbiheden tutun mutezileye, şiadan tutun hariciliğe kadar birçok bid'at fırkasının hem kitleleri hem âlimleri hem eserleri vardır ve ehl-i sünnet ve'l-cemaat bunları, onlar kendilerine kılıç çekmedikçe, öldürmemiştir. Halbuki; sevad-ı âzâmı oluşturan ehl-i sünnetin buna gücü her türlü yeterdi. Fakat sakındı. Bilakis, bid'at fırka mensupları, ehl-i sünnet dünyayı katliamlarıyla sarstılar ve kendileriyle, Hulefa-i Raşidin'den itibaren, cesaretle savaşıldı. Bugün IŞİD'le veya Haşdi Şabi'yle olan aslında dün de haricilerle ve haşhaşilerle olmuştu. Ve hem bunlar, hem ötekiler, aslında sakat doğmuş çocuklardı.

Peki, 'mürtedin katli' diye birşey İslam'da neden var? İşte, mürtedin katli, mürtedin küfr-ü inadîsinden bozulan insaniyetinden dolayı var. Düşünün ki; Allah Resulü aleyhissalatuvesselam, Medine'deki münafıkları bile (isim isim bildiği halde) katletmemiştir. Ondan sonra görev alan Raşid Halifeler de (Allah hepsinden razı olsun) kapı kapı dolaşıp mürted veya münafık avına çıkmamışlardır. (Bırakın imanını sakladığı günahını dahi araştırmak iyi karşılanmaz İslam'da.) Ya nasıl olmuştur mürtedin katli? Ridde savaşlarında olduğu gibi, mürtedin kendini netlikle ve husumetle ortaya koymasıyla. Bu ortaya koyuş nasıldır? Genelde ümmet-i Muhammed'e savaş açarak. Dikkat edin: Sapkın fırkalar dışında, mürted avına çıkıp, bireysel ve hatta yargısız infazlar şeklinde, kendilerince kafir olanları katledenler yoktur. Mürtedin katli, İslam devletinin ve fıkıhta detayları titizlikle belirlenmiş şartların ekseninde, ekseriyetle mürtedler İslam'a savaş açtıkları için, yaşanmıştır. Kendisine savaş açanlara karşı İslam'ın kendi duruşunu/savunuşunu ortaya koyuşudur mürtedin katli. Bediüzzaman'ın izahları da meselenin bu yönüne ışık tutar:

"Hem İslâmiyet sair dinlere kıyas edilmez. Bir Müslüman, İslâmiyetten çıksa ve dinini terk etse, daha hiçbir peygamberi kabul edemez. Belki Cenâb-ı Hakkı dahi ikrar edemez ve belki hiçbir mukaddes şeyi tanımaz; belki kendinde kemâlâta medar olacak bir vicdan bulunmaz, tefessüh eder. Onun için, İslâmiyet nazarında harbî kâfirin hakk-ı hayatı var. Hariçte olsa, musalâha etse; dahilde olsa, cizye verse İslâmiyetçe hayatı mahfuzdur. Fakat mürtedin hakk-ı hayatı yoktur. Çünkü vicdanı tefessüh eder, hayat-ı içtimaiyeye bir zehir hükmüne geçer. Halbuki, Hıristiyanın bir dinsizi, yine hayat-ı içtimaiyeye nâfi bir vaziyette kalabilir. Bazı mukaddesâtı kabul eder ve bazı peygamberlere inanabilir ve Cenâb-ı Hakkı bir cihette tasdik edebilir."

Burada söylenenler, Bediüzzaman'ın kişisel görüşü değil sadece, tarih boyunca yaşananlardır, öyle bakılmalı. Ve İslamiyeti terkeden 'müslümanlara göre' güzelliğin aslını/özünü terkettiği için, başka yerde de güzellik bulamaz. Kötüleşir. Bozulur. Sair dinlerin içindeki güzellikler, eğer böyle küçük güzelliklerden bahsedilecekse, onların da İslam'dan (çünkü İslam, Hz. Âdem'den bugüne nebilerle öğretilen hak dindir) aldıkları hisseden kaynaklanır. İslamiyeti terkedenler, sair inanışlarda aslı bu dinde zaten olmayan bir güzelliği bulamazlar ki, bunu terkedip ona gitsinler, onunla insaniyetlerini korusunlar. İslam insanî güzelliklerin yekûnü olduğu içindir ki, onu terkeden, insaniyeti de terkeder.

Demek, mürtedin katli konusundaki 'acaba'lar biraz da kişinin İslam'a ve Allah'a bakışıyla ilişkileniyor. İnsanın İslam'ı terketmekle insaniyet-i kübrayı terketmediğini düşünenler, elbette, mürtedin katli meselesinde 'hık, mık' diyebilirler. Bunu 'cadı avı' gibi lanse edebilirler. Dinlerine müslüman gibi, Allah'larına mü'min gibi iman edenler ise, burayı terkedişin insanın 'insanlığında' ne tür bir yıkım yaptığını takdir ederler. Ve kendisine ilim erbabı diyenler de, bir teşhis yapacaklarsa eğer, bunu küresel güçlerin radyoaktif etkisiyle genleri bozulmuş dokularda değil, vücudun sağlam olduğu zamanlarda/insanlarda yapmalıdırlar. Bunun dışında yapılanlar ilim değil 'fırsat bu fırsat vurun abalıya'dır. Allah cümlemizi istikamet üzere eylesin. Âmin.